7-Tanrı’nın Oğlu insan oldu

İsa’nın Kudüs’e Mesih gibi girişi

559 Kudüs Mesihini nasıl karşılayacaktır? Oysa İsa kendisini kral yapmak isteyen halk hareketlerinden hep kaçınmıştır, (Bkz. Yu 6, 15) İsa zamanını seçip "babası Davud’un" kentine giriş hazırlıklarını en ince ayrıntısına kadar tamamladı (Mt 21, 1-11) (Lk 1, 32). Esenlik getiren (Osanna "artık kurtar!", "esenlik ver!" anlamındadır) Davud’un oğlu olarak karşılandı. Oysa "Şanlı Kral" (Mzm 24, 7-10) kendi kentine "bir eşek üzerinde" (Zek 9, 9) girer: Kilise’nin simgesi olan Sion Kızını kurnazlıkla ya da şiddetle değil, Gerçeğe tanıklık eden alçakgönüllülükle kazanır. (Bkz. Yu 18, 37) Bunun içindir ki kendi Egemenliğinin tebaası, o gün için, Onu meleklerin çobanlara bildirdiği (Bkz. Lk 19, 38,2, 14) gibi kral olarak karşılayan çocuklar (Bkz. Mt 21, 15-16, Mzm 8, 3) ve Tanrı’nın yoksullarıdır. Onların "Rab’ bin adına gelen kutlu olsun" sözü daha sonra Kilise tarafından efkaristiya litürjisinde Rab’bin Paskalyası anısına Sanctus duasına eklendi.

560 İsa’nın Kudüs’e girişi, Kral-Mesih’in Ölümü ve Dirilişinin Paskalyası aracılığıyla gerçekleştireceği Egemenliğinin Gelişini gösterir. Kilise Kutsal Haftayı, Zeytin Dalları Pazarı kutlamasıyla açmaktadır.

ÖZET

561 "İsa’nın tüm yaşamı sürekli bir öğretiydi: Suskunlukları, mucizeleri, davranışları, duası, insan sevgisi, küçükler ve yoksulları üstün tutması, dünyanın kurtulması için Haç üzerinde kurban olmayı kabul etmesi, Dirilişi bütün bunlar Vahyin gerçekleşmesi ve sözünün eyleme dönüşmesidir." (CT 9)

562 Mesih, havarilerinde biçimleninceye dek onların Mesih’e benzemeleri gerekmektedir. (Bkz. Gal. 4, 19) "Bunun içindir ki, bizler Egemenliğinde yer almayı umut ederek Onun yaşamının gizlerini üstümüze alıyor, Onun biçimine giriyor, ölümüne ve Dirilişine katılıyoruz." (LG 7)

563 İster Çoban ister Yıldızbilimci olsun, bu dünyada Tanrı’ya ancak Beytlehem’de bulunan ahırdaki yemliğin önünde diz çökerek ve bir bebeğin zayıflığında gizlenmiş Olana taparak ulaşılabilir.

564 Yusuf ve Meryem’in sözünü dinleyen, uzun yıllar Nasıra’ da basit bir işte çalışan İsa, günlük iş ve aile yaşamında nasıl davranılacağının örneğini vermektedir.

565 Aleni yaşamının başlangıcındaki Vaftiziyle İsa, acılarının Vaftiziyle gerçekleşecek olan kurtarıcı işine tamamen sarılan bir "Kul"dur.

566 Çölde şeytan tarafından denenmesi, İsa’nın alçakgönüllü Mesih olarak Babasının esenlik tasarısına tamamen bağlı kalarak Şeytanı nasıl alt ettiğini gösterir.

567 Göklerin Egemenliği yeryüzünde Mesih tarafından kuruldu. "Göklerin Egemenliği Mesih’in varlığı, sözleri ve işleriyle insanların gözünde belirmeye başladı." (LG 5) Kilise bu Egemenliğin tohumu ve başlangıcıdır. Bu Egemenliğin anahtarları Petrus’a emanet edilmiştir.

568 Mesih’in Transfigürasyonu, havarilerin, İsa’nin çekecekleri karşısında imanlarını güçlendirmek amacını güder: Dağın tepesine çıkmak Golgota’ya çıkışı hazırlar. Kilise’nin Başı olan Mesih, Bedeninin içerdiği ve Kilise sırlarında ışıldayan şeyi yani "Yücelik umudunu" (Bkz. A. Büyük Leo, serm. 51, 3) (Kol 1, 27) gösterir.

569 İsa günahkârların karşı koymaları sonucunda vahşice öldürüleceğini bile bile Kudüs’e gitti. (Bkz. İbr 12, 3)

570 İsa’nın Kudüs’e girişi, Kral-Mesih’in kendi kentinde çocuklar ve alçakgönüllüler tarafından karşılanarak Ölüm ve Dirilişi’nin Paskalyasıyla Egemenliğinin gelişini gerçekleştireceğini gösterir.

4. KONU

"Mesih İsa Pontius Pilatus döneminde acı çekmiş,

çarmıha gerilmiş, ölmüş ve gömülmüştür"

571 Mesih’in Haça gerilmesi ve Dirilişinin Paskalya gizi İyi Haberin temelini oluşturur. Önce havariler daha sonra da Kilise bunu dünyaya bildirmek zorunda kaldı. Tanrı’nın kurtarıcı tasarısı "ilk ve son kez olmak" (İbr 9, 26) üzere Oğlu Mesih İsa’nın kurtarıcı ölümüyle gerçekleşti.

572 İsa’nın bizzat kendisi tarafından Paskalyasından önce ve sonra yapılmış yorumlara Kilise sadık kalmıştır: "Mesih’in bu acıları çekmesi ve yüceliğine kavuşması gerekli değil miydi?" (Lk 24, 26-27. 44-45.) Mesih’in çektiği acılar "Onunla alay eden, Onu kamçılayıp haça gererek putperestlere teslim eden" (Mt 20, 19) İhtiyarlar, başrahipler ve din bilginlerince reddedilmesi’nden (Mk 8, 31) sonra tarihte somut yerini aldı.

573 İman İsa’nın insanlığı kurtarmasını daha iyi anlamak için İnciller (Bkz. DV 19) aracılığıyla bozulmadan iletilen ve başka tarihi kaynaklar tarafından açıklanan İsa’nın ölümüyle ilgili durumları dikkatle inceleyebilir.

I. PARAGRAF

İsa ve İsrail

574 İsa aleni yaşama atıldığı andan itibaren Ferisiler ve Herodes yanlıları, rahipler ve din bilginleri ile birleşerek onu mahvetmeye çalıştılar. (Bkz. Mk 3, 6) Yaptığı bazı davranışlarıyla (şeytanları kovma; (Bkz. Mt 12, 24) günahları bağışlama); (Bkz.Mk 2, 7) sept günü şifa vermeleriyle, (Bkz. Mk 3, 1-6) Kutsal Yasa’nın temizlikle ilgili kurallarını özgün bir biçimde yorumlamasıyla; (Bkz. Mk 7, 14-23) vergi görevlileri ve günahkârlarla samimiyet kurmasıyla (Bkz. Mk 2, 14-17) İsa kötü niyetli biri hatta cinlerin reisi gibi görünmeye başladı. (Bkz. Mk 3, 22, Yu 8, 48,10, 20) Onu küfür etmek (Bkz. Mk 2, 7, Yu 5, 18, 10, 33) ve halkı yoldan çıkarmakla (Bkz. Yu 7, 12, 7, 52) suçladılar, bu öyle bir suçtu ki, Kutsal Yasa’ya karşı bu suçu işleyenler taşlanarak öldürülüyordu. (Bkz. Yu 8, 59, 10, 31)

575 Yuhanna’ya göre İncil’in Tanrı halkından (Bkz. Yu 7, 48-49) çok "Yahudiler" (Bkz. Yu 1. 19,2, 18, 5, 10,7, 13, 9, 22, 18, 12,19, 38, 20, 19) dediği Kudüs’teki dini otoritelere göre İsa’nın birçok sözü ve davranışı "insanı çelişkiye düşürücü" (Lk 2, 34) nitelikteydi. Kuşkusuz, Ferisiler ile olan ilişkisi sadece tartışma düzeyindeydi. Ona koştuğu tehlikeyi önceden haber veren Ferisilerdi. (Bkz. Lk 13, 31) İsa içlerinden bazılarını Mk 12, 34’teki din bilginini övdüğü gibi övüyor ve birçok kez de Ferisilerin evlerinde yemek yiyordu. (Bkz. Lk 7, 36,14, 1) İsa Tanrı halkının bu din bilgini takımının doktrinlerini onaylıyordu: Ölülerin dirilişini, (Bkz. Mt 22, 23-24, Lk 20, 39) dindarlık biçimlerini (zekât, oruç ve dua) (Bkz. Mt. 6, 2-18) ve Tanrı ve insan sevgisi buyruğunun (Bkz. Mk 12, 28-34) temel niteliği olan Tanrı’ya Baba olarak hitap etme alışkanlığını.

576 İsrail’de birçoklarının gözünde İsa seçilmiş Halkın temel kurumlarına karşıymış gibi geliyordu. Örneğin:
- Bir bütün olarak Kutsal Yasa’nın yazılı buyruklarına ve sözlü geleneğin Ferisilere göre yorumuna itaat etmeme;
- Tanrı’nın özel bir şekilde oturduğu kutsal bir yer olan Kudüs’teki Tapınağın merkezi konumunu kabul etmeme;
- Hiçbir insanın yüceliğini paylaşamayacağı tek bir Tanrı’ya iman.

I. İsa ve Kutsal Yasa

577 İsa Dağdaki Vaazı’nın başında, Tanrı tarafından Sina’da (Tûr) İlk Antlaşma sırasında verilen Kutsal Yasa’yı Yeni Antlaşma’nın ışığında sunarken bir uyarıda bulunuyor:

Kutsal Yasa’yı ya da peygamberlerin sözlerini geçersiz kılmak için geldiğimi sanmayın. Ben geçersiz kılmaya değil, tamamlamaya geldim. Size doğrusunu söyleyeyim, gök ve yer ortadan kalkmadan, her şey gerçekleşmeden, Kutsal Yasa’dan ufacık bir harf ya da bir nokta bile eksilmeyecek. Bu nedenle, bu buyrukların en küçüklerinden birini bile kim çiğner ve başkalarına öyle yapmasını öğretirse, Göklerin Egemenliğinde en küçük sayılacak. Ama bu buyrukları kim yerine getirir ve başkalarına öğretirse, Göklerin Egemenliğinde büyük sayılacak (Mt 5, 17-19).

578 İsrail’in Mesihi, İsa, yani Göklerin Egemenliğinde en büyük olan kişinin kendi sözlerine göre Kutsal Yasa en ince ayrıntısına kadar bütünüyle yerine getirilmelidir. Bunu da gerçekleştiren tek odur. (Bkz. Yu 8, 46) Yahudiler Kutsal Yasa’ya en küçük buyruğuna bile karşı gelmeden tam olarak hiçbir zaman uyamadıklarını itiraf ederler. (Yu 7, 19, Hİ 13, 38-41, 15, 10) İşte bu nedenle her yıl kutlanan Tanrı’nın öfkesini yatıştırma bayramında İsrailliler, Kutsal Yasa’ya karşı geldikleri için Tanrı’dan af dilerler. Nitekim, Kutsal Yasa bir bütün oluşturur; Yakup’un da belirttiği gibi "Kutsal Yasa’nın her dediğini yerine getiren, ama tek bir noktada ondan sapan kişi bütün Kutsal Yasa’ya karşı suçlu duruma düşmüş olur" (Bkz. Gal 3, 10, 5, 3) (Yak 2, 10).

579 Yalnız harfiyen değil, ruhuyla da Kutsal Yasa’nın bütünlüğüne uyma ilkesi Ferisiler için çok önemliydi. İsrail için bu ilkeyi koyarak İsa’nın zamanında yaşamış birçok Yahudiyi aşırı bir dindarlığa ittiler. (Bkz. Rom 10, 2) Bu ilkenin "ikiyüzlü" (Bkz. Mt 15, 3-7, Lk 11, 39-54) bir vicdan durumunu inceleyen bir tanrıbilim koluna dönüşmemesi için bütün günahkârların (Bkz. İş 53, 11, İbr 9, 15) yerine bir tek Doğru Kişi tarafından Kutsal Yasa’nın tam olarak yerine getirilmesi olan Tanrı’nın şimdiye dek işitilmemiş girişimine Halkı hazırlamaktan başka yolu yoktu.

580 Kutsal Yasa’nın tam olarak yerine getirilmesi ancak Oğul’un kişiliğinde Kutsal Yasa’nın tebaası olarak doğan İlahi Yasa Koyucunun işi olabilirdi. (Bkz. Gal 4, 4) Kutsal Yasa İsa’da taştan düz tabakalara değil de Kul’un "yüreğinin derinliğine" kazılmış olarak gözüküyor (Yer 31, 33), çünkü O sadık bir şekilde hakkı getiren (İş 42, 3) "halkın antlaşması" (İş 42, 6) oluyor. İsa Yasa’yı "Yasa’nın buyruklarını yerine getirmeyenler" (Gal 3, 10) yüzünden ortaya çıkan "Yasa’nın lânetini" (Gal 3, 13) üzerine alacak kadar yerine getiriyor, çünkü "Mesih İlk Antlaşmanın yerine getirilmemesinin sonuçlarını ortadan kaldırmak için öldü" (İbr 9, 15).

581 İsa Yahudilerin ve onların dini liderlerinin gözüne "haham" (Bkz. Yu 11, 28, 3, 2,Mt 22, 23-24. 34-36) gibi göründü. Çoğu zaman Kutsal Yasa’yı hahamların yorumu çerçevesinde kanıt göstererek tartıştı. (Bkz. Mt 12, 5, 9, 12, Mk 2, 23-27, Lk 6, 6-9, Yu 7, 22-23) Ama aynı zamanda Kutsal Yasa’nın din bilginleriyle aykırı düşüyordu, onlara sadece kendi yorumunu vermekle kalmıyor aynı zamanda "kendi din bilginleri gibi değil, yetkili biri gibi ders veriyordu" (Mt 7, 28-29). Onda, Musa’ya yazılı Kutsal Yasa’yı vermek için Sina’da çınlayan ve Mutluluklar Dağında (Bkz. Mt 5, 1) yeniden duyulan aynı Tanrı’nın Sözüydü. İsa’nın Sözü Kutsal Yasa’yı geçersiz kılmıyor, ama ona yüce bir yorum katarak tamamlıyor: "Atalara ( ... ) denildiğini duydunuz, ama ben size diyorum ki" (Mt 5, 33-34). Aynı Tanrısal otoriteyle, Ferisilerin "Tanrı’ nın Sözünü geçersiz kılan" (Mk 7, 13) bazı "insani geleneklerini" kınıyor.

582 İsa daha da ileri giderek, Yahudilerin günlük yaşamında çok önemli bir yer tutan murdar yiyecekler konusunda Tanrısal bir yorumla bunun "pedagojik" (Bkz. Gal 3, 24 ) anlamını açığa çıkararak Kutsal Yasa’yı yerine getiriyor: "Dışardan insanın içine giren hiçbir şey onu kirletemez ... (Böylelikle bütün yiyeceklerin temiz olduğunu söylemek istiyordu.) İnsanı kirleten, insandan çıkandır. Kötü niyetler insanın içinden, yüreğinden çıkar" (Mk 7, 18-21). Tanrısal bir otoriteyle Kutsal Yasa’ya açıklık getiren yorumunu sunduğunda, Tanrısal işaretlerle güvence altına alınmış olan Kutsal Yasa hakkındaki yorumunu benimsemeyen bazı din bilginleriyle karşı karşıya geldi. (Bkz. Yu 5, 36, 10, 25. 37-38, 12, 37) Bu söylediklerimiz özellikle sept günü için geçerlidir: İsa Tanrı’ya (Bkz. Mt 12, 5, Sayı 28, 9) ve insanlara şifa vererek yapılan hizmetlerden (Bkz. Lk 13, 15-16, 14, 3-4) dolayı Kutsal Yasa’nın sept günü ile ilgili kurallarının bozulmadığını kanıtlarla sık sık anımsattı (Bkz. Mk 2, 25-27, Yu 7, 22-24).

II. İsa ve Tapınak

583 İsa’nın kendisinden önceki peygamberler gibi Kudüs’teki Tapınağa büyük saygısı vardı. Doğumundan kırk gün sonra Yusuf ve Meryem tarafından Tapınağa götürülüp sunuldu. (Bkz. Lk 2, 22-39) On iki yaşındayken, anne ve babasına, Babasının işleriyle uğraşmak zorunda olduğunu anımsatmak için Tapınakta kaldı. (Bkz. Lk 2, 46-49) Gizli yaşamında yılda en az bir kez Paskalya’da Tapınağa gitti; (Bkz. Lk 2, 41) halk arasındaki görevi sırasında da büyük Yahudi bayramlarında Kudüs’ü birçok kez ziyaret etti. (Bkz. Yu 2, 13-14, 5, 1. 10, 22-23)

584 İsa Tapınağa sanki Tanrı’yla karşılaşacağı ayrıcalıklı bir yermiş gibi çıktı. Tapınak İsa için Babasının konutu, bir dua evidir. Tapınağın iç avlusunun alışveriş merkezi haline getirilmesine öfkelendi. (Bkz. Mt 21, 13) Tapınaktaki satıcıları kovduysa bunu Babasına olan sevgisinden yaptı: " ‘Babamın evini ticarethaneye çevirmeyin.’ Havarileri o sıra kitapta yazılan şu sözleri anımsadılar: ‘Senin evinin sevdası beni yiyip bitiriyor’ " (Mzm 69, 10. Yu 2, 16-17). İsa’nın dirilişinden sonra havarileri Tapınağa karşı duydukları dinsel saygıyı korudular. (Hİ 2, 46, 3, 1, 5, 20, 21, vb)

585 Acılar çekmeye başlamadan önce İsa bu görkemli yapının harabeye döneceğini, yerinde taş üstüne taş kalmayacağını bildirdi. (Bkz. Mt 24, 1-2) Burada kendi Paskalyasıyla açılacak olan kıyamet günlerinin bir işareti bulunuyor. (Bkz. Mt 24, 3, Lk 13, 35) Ama bu kehanet başrahibin (Bkz. Mk 14, 57-58) huzurundaki sorgulaması sırasında sahte tanıklar tarafından çarpıtılarak gündeme getirildi ve Haça gerili olduğu sırada da bundan söverek söz edildi. (Bkz. Mt 27, 39-40)

586 Öğretisinin (Bkz. Yu 18, 20) önemli bölümünü dile getirdiği Tapınağa (Bkz. Mt 8, 4, 23, 21,Lk 17, 14, Yu 4, 22) düşman olmak bir yana, İsa, Tapınak vergisini gelecekteki Kilisesinin (Bkz. Mt 16, 18) temelini attığı Petrus (Bkz. Mt 17, 24-27) ile birlikte ödemek istedi. Dahası Tapınakla özdeşleşerek, kendisinin, Tanrı’nın insanlar arasındaki kesin ikâmetgahı olduğunu söyledi. (Bkz. Yu 2, 21, Mt 12, 6) Onun içindir ki bedensel olarak öldürülmesi (Bkz. Yu 2, 18-22) esenlik tarihinde yeni bir çığır açacak olan Tapınağın yıkımını bildirmektedir: "Öyle bir saat geliyor ki, Baba’ya ne bu dağda, ne de Kudüs’te tapınacaksınız!" (Bkz. Yu 4, 23-24, Mt 27, 51,İbr 9, 11, Ap 21, 22) (Yu 4, 21).

III. İsa ve İsrail’in Tek ve Kurtarıcı Tanrı’ya olan imanı

587 İsrail’deki dini otoriteler için Kutsal Yasa ve Kudüs’teki Tapınak İsa konusunda çelişki nedeni olmuştur. (Bkz. Lk 2, 34) İsa’nın en şahane Tanrısal eylem olan günahların bağışlanmasındaki rolü, onların tökezlemesine neden olmuştur. (Bkz. Lk 20, 17-18, Mzm 118, 22)

588 İsa vergi görevlileri ve günahkârlarla, (Bkz. Lk 5, 30) Ferisilerle olduğu kadar samimi bir şekilde yemek yiyerek, onları çok kızdırmıştır. (Bkz. Lk 7, 36, 11, 37, 14, 1) Kendi doğruluklarına güvenip başkalarına tepeden bakan kişilere karşı İsa şöyle diyor: "Ben doğru kişileri değil, günahkârları tövbeye çağırmaya geldim" (Lk 5, 32). Daha da ileri giderek Ferisilerin yüzüne karşı günahın evrensel olduğunu (Bkz. Yu 8, 33-36) esenliğe gereksinimleri olmadığını söyleyenlerin kendilerini kandırdıklarını açıkça söyledi. (Bkz. Yu 9, 40-41)

589 İsa özellikle günahkârlara karşı gösterdiği merhametli tutumunu Tanrı’nın Kendisinin onlara karşı tutumuyla özdeşleştirdiği için onları kızdırmış oldu. (Bkz. Mt 9, 13,Hoş 6, 6) Günahkârların sofrasını paylaşarak (Bkz. Lk 15, 1-2) onları Mesih’in şölenine kabul ettiğini söyleyecek kadar ileri gitti. (Bkz. Lk 15, 23-32) Özellikle de günahları bağışlayarak İsrail’in din otoritelerini ikilem içine soktu. Onlar haklı olarak dehşet içinde şöyle diyeceklerdir: "Yalnız Tanrı günahları bağışlayabilir" (Mk 2, 7). İsa günahları bağışlama girişimiyle ya kendisini bir insan olarak Tanrı’ya eşit kıldığı için Tanrı’ya ve kutsal şeylere küfretmektedir (Bkz. Yu 5, 18, 10, 33) ya da doğru söylemektedir ve varlığı Tanrı’nın adını açınlamakta ve Onu hazır kılmaktadır(Bkz. Yu 17, 6, 26).

590 İsa, "Benden yana olmayan bana karşıdır" (Mt 12, 30); aynı şekilde kendisinde "Yunus’tan da ( ... ) Süleyman’dan da" (Mt,12, 41-42), "Tapınaktan da" (Mt 12, 6) daha büyüğü bulunduğunu söylediğinde; ve kendisi hakkında Davud’un Rabbim Mesih (Bkz. Mt 12, 36. 37) dediğini anımsattığında, "İbrahim’den önce ben vardım" (Yu 8, 58) ve hatta "Baba ve ben bir’iz" (Yu 10, 30). dediğinde; tek İsa’nın Tanrısal kimliği böylesine mutlak bir gerekliliği haklı çıkarabilir.

591 İsa Kudüs’teki dini otoritelere gerçekleştirmiş olduğu Babasının işlerinden dolayı kendisine inanmalarını istedi. (Bkz. Yu 10, 36-38) Ne var ki böyle bir inanca sahip olmak ancak Tanrı nurunun çekiciliğinde (Bkz. Yu 6, 44) "yukardan yeniden doğmak için" (Yu 3, 7) kendinde gizemli bir şekilde ölmeyi gerektirmektedir. Vaatlerin(Bkz Iş 53, 1) şaşırtıcı bir şekilde gerçekleşmesi karşısında böyle bir tövbe gerekliliği, İsa’nın, küfrettiği için(Bkz. Mk 3, 6, Mt 26, 64-66) ölümü hak ettiğine karar veren Başrahibin trajik horgörüsünü anlamaya olanak verir. "Cahillikten" (Bkz. Lk 23, 34, Hİ 3, 17-18) "yüreklerinin katılığından" (Mk 3, 5; Rom 11, 25) ve "inançsızlıktan" (Rom 11, 20) böyle davranıyorlardı.

ÖZET

592 İsa Sina’da verilen Kutsal Yasa’yı geçersiz kılmadı, ama onu, en yüce anlamını (Bkz. Mt 5, 33) ortaya çıkartarak kusursuz bir şekilde (Bkz. Yu 8, 46) tamamladı (Bkz. Mt 5, 17-19) ve ona karşı yapılan ihlâlleri (Bkz. İbr 9, 15) de düzeltti.

593 İsa Yahudi bayramlarında hac ziyareti yaparak saygı gösterdiği Tapınağa çıktı ve insanlar arasında bulunan Tanrı’nın evini kıskançlık derecesinde sevdi. Tapınak İsa’nın kendi gizinin habercisidir. İsa’nın Tapınağın yıkılacağını bildirmesi, kendisinin öldürüleceğinin ve Bedeninin nihai Tapınak olacağı yeni bir esenlik çağına girileceğinin belirtisidir.

594 İsa Kendisini Kurtarıcı Tanrı gibi gösteren günahları bağışlama türü davranışlarda bulundu. (Bkz. Yu 5, 16-18) Kimi Yahudiler, insan olan Tanrı’yı kabul etmediklerinden (Bkz. Yu 1, 14) Onu "insan olduğu halde Tanrı olduğunu ileri süren biri olarak" görüyorlardı (Yu 10, 33). Tanrı’ya ve kutsal şeylere küfür ettiğine karar verdiler.

II. PARAGRAF

İsa çarmıha gerilerek öldü

I. İsa’nın davası

İsa hakkında Yahudi yetkililer arasındaki ayrılık

595 Kudüs’teki dini otoriteler arasında gizlice İsa’nın müridi olan Ferisi Nikodim (Bkz. Yu 7, 50) ya da saygıdeğer Aramatyalı Yusuf (Bkz. Yu 19, 38-39) istisna değildi İsa konusunda (Bkz. Yu 9, 16-17, 10, 19-21) uzun süredir kendi aralarında ayrılıklar doğmuştu. Hatta İsa’nın çekeceği acıların arifesinde Yuhanna, birçoğu kusurlu bir şekilde de olsa İsa’ya iman etmişti (Yu 12, 42) diyor. Kutsal Ruh’un inişinden sonra "rahiplerden birçoğunun iman çağrısına" (Hİ 6, 7) uyduğu ve "Ferisilerden bazılarının inanlı oldukları" (Hİ 15, 5) göz önüne alınırsa bunda şaşılacak bir yan olmadığı görülür. Aynı zamanda havari Yakup ve Paulus şöyle diyorlar: "Yahudiler arasında binlerce imanlı var, hepsi de Kutsal Yasa’yı savunmakta gayretliler" (Hİ 21, 20).

596 Kudüs’teki dini otoriteler arasında İsa’ya karşı alacakları karar konusunda fikirbirliği yoktu. (Bkz. Yu 9, 16, 10, 19) Ferisiler İsa’nın peşinden gidecek olanları dinden atmakla tehdit ettiler. (Bkz. Yu 9, 22) Herkesin İsa’ya iman edeceğinden ve Romalıların da gelip kutsal yerleri ve yurtlarını ortadan kaldıracağından (Yu 11, 48) korkanlara, başrahip Kayafa kehanette bulunarak şöyle bir öneride bulundu: "Bütün bir ulus yok olacağına, halk uğruna bir tek adamın ölmesi sizin için daha uygun olur" (Yu 11, 49-50). Başrahip İsa’yı Tanrı’ya ve kutsal şeylere küfrettiği için "ölüme mahkûm" (Mt 26, 66) ettiğini açıkladıktan sonra, elinde öldürme yetkisi bulunmadığından, (Bkz. Yu 18, 31) onu siyasi başkaldırıyla itham ederek (Bkz. Lk 23, 2) Romalılara teslim etti; onu adam öldürmekten suçlu bulunmuş Barrabas ile aynı kefeye koydular (Lk 23, 19). Bunlar İsa’yı ölüme mahkûm etmesi için başrahiplerin Pilatus üzerinde uyguladıkları siyasi tehditlerdi. (Yu 19, 12. 15. 21)

İsa’nın ölümünden Yahudiler topluca sorumlu değildir

597 İsa’nın davasının İncillerdeki anlatılarda ortaya konulan tarihi karmaşıklığı göz önüne alındığında ve davada başrolü oynayan (Yuda, Başrahip, Pilatus) kişilerin yalnızca Tanrı’ nın bildiği kişisel hataları ne olursa olsun, bu suçun sorumluluğunu kışkırtılan kalabalığın (Bkz. Mk 15, 11) attığı çığlıklara ve Kutsal Ruh’un İnişi’nden sonra tövbe için yapılan çağrılardaki geniş çaplı sitemlere (Bkz. Hİ 2, 23- 36, 3; 13-14. 4. 10, 5, 30. 7, 52. 10, 39. 13; 27-28, 1 Sel 2, 14-15) karşın Kudüs’teki bütün Yahudilere yüklemek doğru olmaz. İsa’nın bizzat kendisi Haç üzerindeyken Kudüslü Yahudileri bağışlıyor ve Petrus da bunu onların ve yöneticilerinin "bilgisizliklerine" (Hİ 3, 17) veriyordu. (Bkz. Lk 23, 32) Bunu onaylayan bir formül olan (Bkz. Hİ 5, 28, 18, 6) ve "Onun kanının sorumluluğu bizim ve çocuklarımızın üzerine olsun" (Mt 27, 25) diye haykıran halkın dediğine bakarak sorumluluğu başka zaman ve mekândaki diğer Yahudilere yaymak da o kadar doğru olmaz. Zaten Kilise de II. Vatikan Konsili’nde şunu açıkladı:

İsa’nın çektiklerinin sorumluluğu ne o sıra yaşamakta olan bütün Yahudilere ne de günümüzdeki Yahudilere yüklenebilir. ( ... ) Yahudiler ne Tanrı tarafından cehennem azabına çarptırılmış kişiler olarak ne de sanki Kutsal Kitap öyle yazıyormuş gibi lanetli kişiler olarak gösterilmelidir. (NA 4)

Mesih’in çektiklerinden bütün günahkârlar sorumludur

598 Kilise, inançla ilgili Yetkili Kurul’unda ve azizlerinin tanıklığında "Günahkârlar, Tanrısal Kurtarıcı’nın çekmiş olduğu bütün acılara kaynaklık edenler ve bunlara alet olanlardır." (R. Catech 1, 5, 11, bkz. İbr 12, 3) gerçeğini hiçbir zaman unutmadı. Günahlarımızın Mesih’e dokunduğunu göz önüne alarak (Bkz. Mt 25, 45, Hİ 9, 4-5) Kilise İsa’nın çektiklerinin en büyük sorumluluğunu, bu sorumluluğu çoğu zaman yalnızca Yahudilere yüklemeye kalkışan Hıristiyanlara yüklemekten kaçınmıyor:

Bu korkunç hatanın sorumluları olarak günah işlemeye devam edenleri görmeliyiz. Madem ki Rabbimiz Mesih İsa’nın Haç üzerinde işkence çekmesinde kendi suçlarımızın payı vardır, öyleyse düzensiz yaşam sürenler ve kötülük içinde olanlar kesinlikle içlerindeki "Tanrı’nın Oğlunu günahlarıyla yeniden yüreklerinde haça geriyor ve âleme rezil ediyorlar" (İbr 6, 6). Burada bizim suçumuzun Yahudilerinkinden daha büyük olduğunu kabul etmemiz gerekir. Zira onlar, havarinin belirttiğine göre "yüce Kralı tanısaydılar, Onu hiçbir zaman çarmıha germezlerdi" (1 Kor 2, 8). Biz ise, tersine Onu tanıdığımızı söylüyoruz. Davranışlarımızla Onu reddettiğimizde bir bakıma kanlı ellerimizle Ona dokunuyoruz. (R. Catech. 1, 5, 11)

İsa’yı haça şeytanlar da germediler; Onu haça onlarla birlikte, kötülük yapmaktan ve günah işlemekten büyük zevk alan sen gerdin ve germeye devam ediyorsun. (A. Assisili Françesco, admon. 5, 3)

II. Tanrı’nın esenlik tasarısında Mesih’in kurtarıcı ölümü

"İsa Tanrı’nın belirlemiş olduğu bir tasarı gereğince tutuklandı"

599 İsa’nın korkunç bir şekilde öldürülmesi olayı tesadüfen oluşmuş talihsiz olayların bir sonucu değildir. Bu olay, Kutsal Ruh’un İnişi’nden sonra Petrus’un Kudüslü Yahudilere yaptığı konuşmada açıkladığı gibi, Tanrı tasarısının gizinin bir parçasıdır: "İsa Tanrı’nın önceden belirlenmiş amacı ve önbilgisi uyarınca insanların eline teslim edildi" (Hİ 2, 23). Kutsal Kitap’ta geçen bu sözler "İsa’yı teslim edenlerin" (Hİ 3, 13) Tanrı tarafından önceden yazılmış bir senaryonun pasif uygulayıcıları olduğu anlamına gelmez.

600 Tanrı’da zamanın bütün anları güncellikleriyle mevcuttur. Tanrı ebedi "yazgı" tasarısını, ona her insanın nuruna verdiği özgür cevabını da katarak yapar: "Gerçekten de Herodes ve Pontius Pilatus, bu kentte İsrail halkı (Bkz. Mzm 2, 1-2) ve diğer uluslarla bir olup senin meshettiğin kutsal kulun İsa’ya karşı toplandılar. Senin kendi gücün ve isteğinle önceden kararlaştırdığın her şeyi gerçekleştirdiler" (Hİ 4, 27-28). Tanrı esenlik tasarısını (Bkz. Mt 26, 54,Yu 18, 36, 19, 11) gerçekleştirmek amacıyla onların körlüklerinden kaynaklanan (Bkz. Hİ 3, 17-18) davranışlarına izin verdi.

"Kutsal Yazılar’a göre günahlarımız için öldü"

601 "Kulun, Doğru Kişinin" (Bkz. Age 3, 14) (İş 53, 11) öldürülmesi ile ilgili Tanrı’nın esenlik tasarısı önceden Kutsal Yazılar’da insanlığın evrensel kurtuluşunun bir gizi, yani insanları günahın köleliğinden kurtaran bedel olarak bildirilmişti. (Bkz. İş 53, 11-12, Yu 8, 34-36) Paulus "almış" olduğunu söylediği inancıyla "Kutsal Kitaplara göre Mesih günahlarımız için öldü"(Age, bkz. Hİ 3, 18, 7, 52,13, 29, 26, 22-23) diye beyan ediyor. (1 Kor 15, 3) İsa’nın insanlığı kurtarıcı ölümü özellikle acı çeken Kul ile ilgili kehanetin gerçekleşmesidir.(Bkz. İş 53, 7-8 ve Hİ 8, 32-35) İsa’nın bizzat kendisi yaşamına ve ölümüne acı çeken Kulun ışığı altında bir anlam veriyor. (Mt 20, 28) Dirildikten sonra Kutsal Yazılar’da geçen bu konu ile ilgili bu yorumu Emmayüslü müritlere, (Bkz. Lk 24, 25-27) daha sonra da havarilerin kendilerine veriyor. (Bkz. Lk 24, 44-45)

Tanrı Onu bizim için günah yaptı

602 Petrus havarilerin inancını sonuç olarak Tanrı’nın esenlik tasarısında formüle ediyor: "Atalardan kalma boş yaşayışınızdan, gümüş ya da altın gibi geçici şeylerle değil, tersine suçsuz ve lekesiz kuzuyu andıran Mesih’in değerli kanıyla kurtuldunuz. Mesih, dünyanın kuruluşundan önce seçilmişti. Çağların sonunda da sizin yararınıza ortaya çıktı" (1 Pet 1, 18-20). İlk günahın bir sonucu olarak ortaya çıkan insanların günahları yoluyla ölüm geldi. (Bkz. Rom 5, 12,1 Kor 15, 56) Kendi öz Oğlunu, düşmüş ve günah yüzünden (Rom 8, 3) ölüme mahkûm olmuş insanlığın köle durumunda (Bkz Fil 2, 7) göndererek "Tanrı, Mesih sayesinde kendisinin doğruluğu olalım diye, günahı bilmeyen Mesih’i bizim için günah yaptı" (2 Kor 5, 21).

603 İsa kendisi günah işlemiş gibi ayıplanmadı. (Bkz. Yu 8, 46) Onu daima Babasına bağlayan insanları kurtarma sevgisinde (Bkz. Yu 8, 29) Tanrı’ya karşı günah sapmamızda bizi, haç üzerinde bizim adımıza "Tanrım, Tanrım beni niye terk ettin?" (Mk 15, 34; Mzm 22, 1) diyecek kadar üzerine aldı. Biz günahkârlarla dayanışma içinde olarak "Tanrı öz Oğlunu bizden esirgemeyerek, Onun ölümü sayesinde Kendisiyle barışmamız için" (Rom 5, 10) Onu hepimizin uğruna ölüme teslim etti (Rom 8, 32).

Tanrı evrensel kurtarıcı sevgi inisiyatifini elinde tutmaktadır

604 Tanrı Oğlunu günahlarımız yüzünden teslim ederken, bizim üzerimizdeki tasarısının, tarafımızdan gelecek olan her türlü iyi girişimden önce gelen bir sevgi tasarısı olduğunu gösterir: "Tanrı’yı biz sevmiş değildik, ama o bizi sevdi ve Oğlunu günahlarımızı bağışlatan kurban olarak dünyaya gönderdi. İşte sevgi budur." (Bkz.Yu 4, 19) (1 Yu 4, 10). Tanrı’nın "bizi sevdiğinin kanıtı, Mesih’in hâlâ günahkâr olduğumuz sırada, bizler uğruna ölmesidir" (Rom 5, 8).

605 Bu sevgi herkesi kapsıyor, İsa bunu anlattığı kaybolmuş koyun meselinde çok iyi bir şekilde ortaya koyuyor: "Bunun gibi, göklerdeki babanız da bu küçüklerden hiçbirinin kaybolmasını istemez" (Mt 18, 14). "Canını birçokları uğruna fidye olarak vermeye geldiğini" söylüyor; bu son ifade sınırlayıcı değildir. Bu ifade bütün insanlığın karşısına, insanlığı kurtarmak için kendisini feda eden bir tek Kurtarıcı’nın kişiliğini koymaktadır. (Bkz. Rom 5, 18-19) "Kilise, havarilerin ardından, (Bkz. 2 Kor 5, 15, 1 Yu 2, 2) Mesih’in istisnasız bütün insanlar için öldüğünü öğretmektedir. Mesih’in uğruna acı çekmediği hiç kimse ne oldu ne de olacak." (853’teki Quiercy Kon: DS 624)

III. Mesih kendi kendisini günahlarımız için Babasına sundu

Mesih’in tüm yaşamı Baba’ya bir adaktır

606 Tanrı’nın Oğlu "gökten kendi isteğini değil de kendisini gönderenin isteğini yerine getirmek için indi" (Yu 6, 38), Tanrı’nın Oğlu bu dünyaya adım atarken "İşte Tanrı’nın iradesini yerine getirmeye geliyorum" diyor. ( ... ) "Tanrı’nın bu isteği uyarınca İsa Mesih’in bedeninin ilk ve son kez sunulmasıyla kutsal kılındık" (İbr 10, 5-10). Oğul bu dünyaya adım atar atmaz Tanrısal esenlik tasarısını kendi kurtarıcı misyonunda benimsiyor: "Benim gıdam, beni gönderenin isteğini yerine getirmek ve Onun işini tamamlamaktır" (Yu 4, 34). "Dünyanın günahlarını bağışlatan" İsa’nın kurbanı (1 Yu 2, 2) Babasıyla olan sevgi birliğinin ifadesidir: "Baba beni seviyor, çünkü ben yaşamımı veriyorum" (Yu 10, 17). "Dünyanın, Baba’yı sevdiğimi ve Baba’nın bana buyurduğu her şeyi yerine getirdiğimi bilmesini istiyorum" (Yu 14, 31).

607 Babasının kurtarıcı sevgi tasarısını benimseme arzusu İsa’nın tüm yaşamına canlılık katar (Bkz. Lk 12, 50,22, 15,Mt 16, 21-23) çünkü kurtarıcı nitelikteki çektikleri bu dünyaya gelme nedenidir: "Baba, beni bu saatten kurtar! Ama ben bu amaç için bu saate geldim" (Yu 12, 27). "Baba’nın bana sunduğu bu kâseden içmeyeyim mi?" (Yu 18, 11). Haç üzerinde de "her şey tamamlanmadan önce" (Yu 19, 30) "Susadım" dedi (Yu 19, 28).

"Dünyanın günahını kaldıran Kuzu (Kurban)"

608 Günahkârların (Bkz. Lk 3, 21, Mt 3, 14-15) ardından İsa’yı vaftiz etmeyi kabul eden Vaftizci Yahya Onda "dünyanın günahını kaldıran Tanrı’nın Kuzusunu (Kurbanı) gördü ve Onu öyle gösterdi" (Bkz. Yu 1, 36) (Yu 1, 29). Bu şekilde İsa’nın aynı zamanda hem mezbahaya giden ve çoğunluğun günahlarını yüklenen (Bkz. Yer 11, 19) acı çeken Kul (Bkz. İş 53, 12) (İş 53, 7) hem de birinci Paskalya sırasında İsrail’in kurtuluşunu simgeleyen Paskalya Kuzusu (Bkz. Yu 19, 36, 1 Kor 5, 7) (Çık 12, 3-14) olduğunu ortaya koymaktadır. Mesih’in tüm yaşamı misyonunu ifade etmektedir: "İnsanoğlu hizmet etmeye ve canını birçokları uğruna fidye olarak vermeye geldi" (Mk 10, 45).

İsa Baba’nın kurtarıcı sevgisini özgürce benimsiyor

609 İnsan yüreğinde Babasının insanlara olan sevgisini benimseyen İsa "onları sonuna kadar sevdi" (Yu 13, 1) "çünkü hiç kimsede, insanın dostları uğruna canını vermesinden daha büyük bir sevgi yoktur" (Yu 15, 13). Böylelikle, acıda ve ölümde insanlığı, insanların esenliğini isteyen Tanrısal sevginin kusursuz ve özgür aracı oldu. (Bkz. İbr 2, 10. 17-18, 4, 15, 5, 7-9) Nitekim, Babasının ve kurtarmak istediği insanların sevgisi uğruna acı çekmeyi ve ölümü isteyerek kabullendi: "Canımı kimse benden alamaz; ben onu kendiliğimden veririm" (Yu 10, 18). İşte ölüme kendiliğinden giden Tanrı’nın Oğlunun yüce özgürlüğü. (Bkz. Yu 18, 4-6, Mt 26, 53)

İsa canını isteyerek vereceğini Son Yemeğinde söyledi

610 İsa "tutuklandığı gece" (Bkz. Mt 26, 20) (1 Kor 11, 23) on iki havarisiyle yediği son yemekte canını isteyerek vereceğini ifade etmişti. Acı çekeceği günün arifesinde, henüz özgürken, İsa havarileriyle birlikte yediği Son Yemeğini, insanların esenliği için Baba’ya isteyerek sunacağı kurbanının (Bkz. 1 Kor 5, 7) anma töreni haline getirdi: "Bu sizin uğrunuza feda edilen benim bedenimdir" (Lk 22, 19). "Bu benim kanımdır, bu kan günahların bağışlanması için birçokları uğruna akıtılan antlaşma kanıdır" (Mt 26, 28).

611 O sırada kurmuş olduğu Efkaristiya kendi kurbanının anma töreni olacaktır (1 Kor 11, 25). İsa havarilerinden kendi kurban törenine katılmalarını ve bunu sürdürmelerini ister. (Bkz. Lk 22, 19) Bununla, İsa havarilerini Yeni Antlaşma’nın rahipleri yapar: "Onlar da gerçekle kutsal kılınsınlar diye kendimi onların uğruna adıyorum" (Bkz. Trento Kon: DS 1752, 1764) (Yu 17, 19).

Getsemani bahçesindeki büyük keder

612 Vakti gelmeden önce Son Yemek’te bizzat Kendisinin sunduğu Yeni Antlaşma kâsesini, (Bkz. Lk 22, 20) daha sonra İsa Getsemani (Bkz. Mt 26, 42) bahçesinde büyük keder içindeyken Babasının elinden "ölünceye dek itaatkâr kalarak kabul etti" (Fil 2, 8;bk. İbr 5, 7-8). İsa, "Baba mümkünse bu kâseyi benden uzaklaştır ... " (Mt 26, 39) diye dua ediyordu. Bununla insan doğasına ölümün ne kadar korkunç bir şey olduğunu anlatmaya çalışır. Nitekim, Onun insan doğası da bizimki gibi ebedi yaşam için ayrılmış; üstelik, bizimkinden farklı olarak, ölüme neden olan (Bkz. İbr 2, 15) günahtan tamamen uzaktır; (Bkz. Rom 5, 12) ama özellikle de "Canlı Olan’ın" (Bkz. Yu 1, 4, 5, 26) (Ap 1, 17), "Yaşam Prensinin" (Hİ 3, 15) Tanrısal kişiliğini üzerine almıştır. Tanrı iradesinin kendi insan iradesinde yerine gelmesini kabul ederek, (Bkz. Mt 26, 42) günahlarımızı haç üzerinde kendi bedenine yüklenmek için (1 Pet 2, 24) kurtarıcı olarak ölümü kabul etti.

Mesih’in ölümü tek ve nihai kurbandır

613 Mesih’in ölümü aynı zamanda insanları nihai olarak kurtaran (Bkz. 1 Kor 5, 7, Yu 8, 34-36) Kuzu’nun (Bkz. 1 Pet 1, 19) "dünyanın günahını üzerine alarak" (Yu 1, 19) Paskalya kurbanı (Bkz. Lev 16, 15-16) olması kadar "günahların bağışlanması için birçokları uğruna dökülen kan" (Bkz. Çık 24, (Mt 26, 28) sayesinde insanı Tanrı’yla barıştırarak Onunla birlik (Bkz. 1 Kor 11, 25) içine sokan Yeni Antlaşma’nın kurbanı (Bkz. İbr 10, 10) olmasıdır.

614 Mesih’in bu kurbanı tektir, bu kurban bütün kurbanları tamamlar ve aşar. (Bkz. 1 Yu 4, 10) Öncelikle Tanrı Baba’nın bizzat kendisinin bir armağanıdır: Oğlunu bizi kendisiyle barıştırmak için sunan Baba’nın kendisidir. (Bkz. Yu 15, 13) Kurban aynı zamanda insan olan Tanrı’nın Oğlu özgürce ve sevgiyle, (Bkz. Yu 10, 17-18) yaşamını bizim itaatsizliğimizi düzeltmek için Kutsal Ruh aracılığıyla Babasına sunmasıdır. (Bkz. İbr 9, 14)

İsa bizim itaatsizliğimizin yerine kendi itaatini koyuyor

615 "Bir adamın itaatsizliği yüzünden birçoğu günahkâr kılındığı gibi, yine bir adamın itaati ile birçoğu doğru kılınacaktır" (Rom 5, 19). Ölünceye kadarki itaati ile İsa "çoğunluğun günahlarını üzerinde taşıyan", "onları hatalarından ezilerek aklayan", "günahları bağışlatıcı kurban olarak yaşamını sunan", acı çeken Kulun yerine geçmiştir. (Bkz. Trento Kon: 1547, DS 1529)

İsa Haç üzerinde kurbanını tamamlıyor

616 Mesih’in kurbanına kefaret, bedel, onarma ve kurtarma değerini "Onun sevdiklerini sonuna kadar sevmiş olması" (Yu 13, 1) vermektedir. O bizim hepimizi tanıdı ve sevdi ve uğrumuza kendini feda etti. (Bkz. Gal 2, 24,Ef 5, 2. 25) "Bize hükmeden Mesih’in sevgisidir. Yargımız şu ki, bir kişi herkesin uğruna öldüyse, o zaman herkes ölmüştür" (2 Kor 5, 14). Ne kadar kutsal olursa olsun, hiçbir insan, bütün insanların günahını üzerine almak ve herkesin uğruna kendini kurban olarak sunmak durumunda olamaz. Bütün insanları aşan, aynı zamanda kucaklayan ve bütün insanlığın Başını oluşturan Oğul’un Tanrısal kişiliğinin Mesih’teki varlığı, hepimizin uğruna kurtarıcı kurbanını mümkün kılmaktadır.

617 "Haç üzerinde çektikleriyle İsa bizi akladı" (İbr 5, 9) diyor Trento Konsili; Mesih’in kurbanının eşsiz niteliğinin ebedi esenliğin ilkesi olduğunun altını çizerek (İbr 5, 9). Kilise de Haça "Selâm tek umudumuz ey Haç!" ("Vexilla Regis" ilahisi) diye şarkılar düzerek saygı gösteriyor.

Mesih’in kurbanına katılmamız

618 "Tanrı ile insanlar arasında tek arabulucu" (1 Tim 2, 5) olan Mesih’in Haçı tek kurbandır. Ne var ki, insan olmuş Tanrısal Kişiliğinde "bir bakıma kendisini her bir insanla birleştirmiştir" (GS 22, 5), Tanrı’nın bildiği bir şekilde Paskalya gizine katılabilmesi için Kendisini her insana sunmaktadır. (Bkz. GS 2) Havarilerine Haçlarını sırtlatıp Kendisini izlemeleri konusunda çağrıda bulunuyor (Mt 16, 24), çünkü "O bizim için acı çekti, kendi izinden gidelim diye bize yol açtı" (1 Pet 2, 21). Nitekim kurtarıcı kurbanına bundan ilk yararlananları katmak istiyor. (Bkz. Mk 10, 39,Yu 21, 18-19, Kol 1, 24) Bu, Annesinin kişiliğinde kurtarıcı ıstırabının gizine başka hiç kimsenin katılamayacağı ölçüde en üst derecede gerçekleşir: (Bkz. Lk 2, 35)

Haç dışında göğe çıkılacak başka bir merdiven yoktur.(Azize Limalı Rosa, bkz. P. Hansen, Vita Mirabilis)

ÖZET

619 "Kutsal Yazılar’a göre Mesih günahlarımız için öldü" (1 Kor 15, 3).

620 Esenliğimiz Tanrı’nın bizlere karşı duyduğu sevgi inisiyatifinden kaynaklanır, zira "bizleri seven ve günahlarımızı bağışlatmak için kurban olarak Oğlunu gönderen Odur" (1 Yu 4, 10). "Dünyayı Mesih’te kendisiyle barıştıran Tanrı’dır" (2 Kor 5, 19).

621 İsa bizim esenliğimiz uğruna kendini özgürce feda etti. Bu kurbana, önceden, son yemeğinde bir anlam verdi, sonra bunu gerçekleştirdi: "Bu, sizin uğrunuza feda edilen benim bedenimdir" (Lk 22, 19).

622 Mesih’in kurtarıcılığı şundan ibarettir: "Mesih canını birçokları uğruna fidye olarak vermeye geldi" (Mt 20, 28), kısacası "atalarından miras kalan boş yaşayıştan kurtulmaları" (1 Pet 1, 18) için "kendininkileri sonuna kadar sevdi" (Yu 13, 1).

623 Babasına hoş gelen "haç üzerinde ölüme varan" (Fil 2, itaati ile İsa, acı çeken Kul olarak "çoğunluğun hatalarını Kendi üzerine alarak onları aklayan günah ödeme (Bkz. İş 53, 10) misyonunu gerçekleştirdi" (Bkz. Rom 5, 19) (İş 53, 11).

III. PARAGRAF

Mesih İsa gömüldü

624 "Tanrı’nın lütfuyla, bütün insanların yararına, ölümü tattı" (İbr 2, 9). Kendi esenlik tasarısında Tanrı, yalnızca Oğlunun "günahlarımız için ölmesini" (1 Kor 15, 3) değil, ama aynı zamanda "ölümü tadacağını", yani ölüm durumunu, ruhun bedenden ayrılma durumunu, Haç üzerinde can verişinden Dirileceği ana kadar süren zamanda tanımasını öngördü. Ölmüş Mesih’in bu durumu mezar ve ölüler diyarına iniş gizidir. Bu, Mesih’in mezara (Bkz. Yu 19, 42) konulduğu Kutsal Cumartesi gizi, Tanrı’nın bütün evreni (Bkz. Kol 1, 18-20) barışa götüren insanların esenliğinin gerçekleşmesinden (Bkz. Yu 19, 30) sonraki Tanrı’nın sept dinlencesini (Bkz. İbr 4, 4-9) gösterir.

Mesih bedeniyle mezarda

625 Mesih’in mezarda kaldığı süre, Mesih’in Paskalya’dan önceki geçici durumuyla şimdiki Dirilmiş şanlı durumu arasındaki gerçek bağı oluşturur. Aynı "Canlı Olan" kişi şöyle diyebilir: "Ölmüştüm, ama işte sonsuza dek canlı kalacağım" (Ap 1, 18):

Tanrı [Oğul], doğanın gereği olarak ölümün ruhu bedenden ayırmasına engel olmadı, ama kendisi ölümle yaşamın kişiliğinde buluştuğu nokta olmakla, ölümle oluşacak bozulmayı kendisinde durdurarak ve ayrılmış bölümleri birleştiren temel olmakla her birini Dirilişle yeniden bir araya getirdi. (A. Nissalı Gregorius, or. catech. 16)

626 Madem ki ölüme mahkûm edilen "Yaşam Prensi" (Hİ 3, 15) ile "dirilmiş canlı Olan" (Lk 24, 5-6) aynı kişidir, Tanrı’ nın Oğlunun Tanrısal kişiliği ölümle birbirinden ayrılmış olan ruhuyla bedenine sahip olmaya devam etmeliydi:

Mesih’in ölümüyle ruh bedenden ayrıldığına göre, tek kişi iki kişiye ayrılmış olmadı; çünkü Mesih’in ruhu ve bedeni Kelâm’ın kişiliğinde başlangıçtan beri aynı sıfatla var oldular; ölümde ise, birbirlerinden ayrılmalarına karşın her biri Kelâm’ın aynı ve tek kişiliğinde kalırlar. (A. Yuhanna (Şamlı), f.o. 3, 27)

"Kutsalını çürümeye terk etmeyeceksin"

627 Mesih’in ölümü dünyadaki yaşamına son veren gerçek bir ölümdü. Ne var ki bedeninin Oğul’un kişiliğiyle olan bağı yüzünden ötekiler gibi ölen bir kimsenin ardında bıraktığı ceset olmadı, çünkü "Tanrısal nitelik Mesih’in bedenini bozulmuşluktan korudu" (A. Aquinolu Thomas, s. th. 3, 51, 3). Mesih hakkında şunu da diyebiliriz: "Canlıların toprağından koparıldı" (İş 53, 8); ve "Çünkü sen canımı ölüler diyarına terk etmeyeceksin, Kutsalını çürümeye terk etmeyeceksin, bedenim umut içinde yaşayacak" (Bkz. Mzm 16, 9-10) (Hİ 2, 26-27). İsa’nın "üçüncü gün" (Bkz. Mt 12, 40, Yun 2, 1, Hoş 6, 2) (1 Kor 15, 4; Lk 24, 46) Dirilişi bunun kanıtıdır, çünkü çürümenin dördüncü günden sonra başladığı kabul edilmektedir. (Bkz. Yu 11, 39)

"Mesih’le birlikte gömülmek ... "

628 Özgün ve tam işareti suya batmak olan Vaftiz, yeni bir yaşama başlamak için Mesih’le birlikte günaha ölen Hıristiyanın mezara başarıyla girmesi anlamına gelir: "Baba’nın yüceliği sayesinde Mesih nasıl ölümden dirildiyse, biz de yeni bir yaşam sürelim diye vaftiz yoluyla Onunla birlikte ölüme gömüldük" (Bkz. Kol 2, 12,Ef 5, 26) (Rom 6, 4).

ÖZET

629 Bütün insanların yararı için İsa ölümü tattı. (Bkz. İbr 2, 9) Gerçekten de insan olan Tanrı’nın Oğlu öldü ve gömüldü.

630 Mesih mezarda olduğu sürede Tanrısal kişiliği ölümle birbirinden ayrılmış olan ruhu ile bedenini kendi üstünde taşımaya devam etti. Bunun içindir ki ölen Mesih’in bedeni "çürüme yüzü görmedi" (Hİ 13, 37).

5. KONU

"Mesih İsa ölüler diyarına indi,

üçüncü gün ölüler arasından dirildi"

631 "İsa dünyanın aşağı katlarına indi. Aşağı inmiş olanla yukarı çıkmış olan kişi aynıdır" (Ef 4, 9-10). Havariler İnanç ilkeleri Formülü’nde Mesih’in ölüler diyarına inişi ile üçüncü gün ölüler arasından Dirilişi tek bir konuda belirtiliyor. Çünkü İsa Paskalyasında yaşamı ölümün derinliklerinden çıkarttı.

Ölüler diyarından çıkan
Oğlun Mesih
erinç ve mutluluk dolu aydınlığını
insanlık üzerine yaydı
O sonsuza dek yaşayacak ve hüküm sürecektir. Amin.
(MR, Vigile pascale 18 Exultet)

I. PARAGRAF

Mesih ölüler diyarına indi

632 Yeni Ahit’te İsa’nın "ölüler arasından dirildiği" hakkında sıkça rastlanan doğrulamalar (Hİ 3, 15; Rom 8, 11; 1 Kor 15, 20), dirilişten önce, İsa’nın ölüler diyarında kaldığını önceden varsayıyor. (Bkz. İbr 13, 20) İsa’nın ölüler diyarına indiğine havarilerin verdiği birinci anlam şudur: İsa bütün insanlar gibi ölümü tanıdı ve ruhuyla onlarla ölüler diyarında katıldı. Ne var ki, oraya Kurtarıcı olarak iyi haberi orada tutulanlara duyurmak için gitti. (Bkz. 1 Pet 3, 18-19)

633 Ölmüş Mesih’in indiği ölüler diyarına, Kutsal Kitap cehennemler, Şeol ya da Hades (Bkz. Fil 2, 10, Hİ 1, 18,Ef 4, 9) diyor, çünkü orada bulunanlar Tanrı’yı görmekten mahrumlar. (Bkz. Mzm 6, 6, 88; 11-13) Nitekim, Kurtarıcı bekleyen kötü ya da doğru (Bkz. Mzm 89, 49, 1 Sam 28, 19, Hez 32, 17-32) bütün ölülerin durumu buydu. Bu onların kaderinin İsa’nın anlattığı "İbrahim’in bağrına" (Bkz. Lk 16, 22-26) kabul edilen yoksul Lazarus’un meselindeki gibi olduğu anlamına gelmez. "İbrahim’in bağrında Kurtarıcılarını bekleyen bu kutsal ruhlar için İsa özellikle ölüler diyarına indi." (Catech. R. 1, 6, 3) İsa ölüler diyarına ne oradaki cehennemlikleri (Bkz. 745’teki IV Roma Kon: DS 587) kurtarmak için ne de cehennemi yok etmek için (Bkz. DS 1011, 1077) indi, ama kendisinden önce oraya gelen doğruları kurtarmak için indi. (Bkz. 625’teki IV. Toledo Kon: DS 485, Mt 27, 52-53)

634 "Yeni Haber ölülere de bildirilmiş oldu ... " (1 Pet 4, 6). Ölüler diyarına inmek esenlikle ilgili İncil’in haberinin eksiksiz olarak tamamlanmasıdır. Bu İsa’nın Mesihçi misyonunun vaktinde yoğunlaşmış ama bütün zamanlarda ve her yerde bütün insanları kurtarıcı işlevinin yayılmasının gerçek anlamında son derece engin en yüce evresidir, zira kurtulmuş olanların hepsi Kurtarıcılığa katılan iştirakçiler olmuştur.

635 Şu halde Mesih "ölüler Tanrı’nın Oğlunun sesini işitsinler ve işitenler de yaşasınlar diye" (Bkz. Mt 12, 40, Rom 10, 7, Ef 4, 9) (Yu 5, 25) ölümün derinliklerine indi. "Yaşam Prensi" (Hİ 3, 15) olan İsa kendi ölümü ile, "ölüm gücüne sahip olanı, yani Şeytan’ı etkisiz hale getirdi ve bütün ömürleri boyunca ölüm korkusu yüzünden köle durumuna düşmüş olanların hepsini özgür kıldı" (İbr 2, 14-15). Bundan böyle "ölümün ve ölüler diyarının anahtarları dirilmiş Mesih’in elindedir" (Ap 1, 18) ve "İsa adı anıldığında gökte, yeryüzünde ve ölüler diyarında bulunan herkes diz çökecek"tir (Fil 2, 10).

Bugün yeryüzüne koca bir sessizlik egemen, koca bir sessizlik ve koca bir yalnızlık. Koca bir sessizlik, çünkü Kral uyuyor. Yeryüzü sarsıldı ve sakinleşti, çünkü Tanrı bedende uyumuş ve yüzyıllar boyunca uykuya dalmış olanları uyandırmaya gitmişti ( ... ). İlk atamız Adem’i, kaybolmuş kuzuyu bulmaya gitti. Ölümün gölgesinde ve karanlıklarda oturanları ziyaret etmek istedi. Adem’i ve onunla birlikte tutsak olan Havva’yı acılarından ve bağlarından, onların hem Tanrısı hem de Oğlu olarak kurtarmaya geldi ( ... ) "Senin Tanrınım, senin yüzünden senin Oğlun oldum. Uyuyan sen, kalk, seni ölüler diyarında zincire bağlanasın diye yaratmadım. Ölüler arasından kalk, zira ben ölülerin Yaşamı’yım." (Kutsal Cumartesi için eski ilahi)

ÖZET

636 "İsa ölüler diyarına indi" ifadesi, İsa’nın gerçekten öldüğünü ve bizim uğrumuza ölmesiyle ölümü ve "ölüm gücüne sahip şeytanı" (İbr 2, 14) yendiğini gösterir.

637 Ölmüş Mesih Tanrısal kişiliğine bağlı ruhuyla ölüler diyarına indi. Kendisinden önce oraya gidenlere cennetin kapılarını açtı.

II. PARAGRAF

Üçüncü gün ölüler arasından dirildi

638 "Biz size İyi Haberi duyuruyoruz: Tanrı İsa’yı diriltmekle, atalarımıza verdiği sözü, onların çocukları olan bizler için yerine getirmiştir" (Hİ 13, 32-33). İsa’nın Dirilişi Mesih’e olan inancımızın temel noktasını oluşturur. İlk Hıristiyanlar Gelenek tarafından iletilen, Yeni Ahit’teki belgelerle ortaya konulan, Haç ile birlikte Paskalya gizinin en önemli noktası olarak vazedilen bu temel gerçeğe inanmış ve ona göre yaşamışlardır:

Mesih ölüler arasından dirildi.
Ölümüyle ölümü yendi,
Ölülere yaşam verdi. (Bizans litürjisi, Paskalya ilahisi)

I. Tarihi ve aşkın olay

639 Mesih’in dirilişinin gizi, Yeni Ahit’in doğruladığı saptanmış tarihi belirtileri olan gerçek bir olaydır. 56 yıllarında Paulus Korintlilere şöyle yazıyordu: "Aldığım bilgiyi size öncelikle ilettim. Şöyle ki, Kutsal Yazılar uyarınca Mesih, günahlarımıza karşılık öldü, gömüldü ve Kutsal Yazılar uyarınca üçüncü gün ölümden dirildi. Kifas’a, sonra Onikilere göründü" (1 Kor 15, 3-4). Havari burada Şam yolunda (Bkz. Hİ 9, 3-18) İsa’ya inandıktan sonra öğrenmiş olduğu Dirilişin canlı geleneğinden söz ediyor.